Karta praw i obowiązków Mieszkańca

Załącznik nr. 1 do Zarządzenia Nr 3

Dyrektora DPS „Dar Serca”

z dnia  03.03.2023r.

Karta  praw  i  obowiązków  mieszkańca

Domu  Pomocy  Społecznej „DAR SERCA”

w

Jastrzębiu Zdroju

Postanowienia ogólne

Art.1.

1. Prawa i obowiązki mieszkańców zostają określone na podstawie regulaminu organizacyjnego Domu Pomocy Społecznej, zwanego dalej Domem.
2. Karta praw i obowiązków mieszkańca Domu Pomocy Społecznej w Jastrzębiu Zdroju, zwana dalej Kartą określa podstawowe prawa i obowiązki mieszkańca tego Domu i jest to potwierdzeniem codziennej troski o poszanowanie praw każdego mieszkańca.
3. W ramach przepisów tej Karty mogą być wydawane inne przepisy regulujące szczegółowo określony zakres praw i obowiązków mieszkańców oraz określone procedury mające zastosowanie na terenie Domu  ( np. procedury postępowania, regulaminy itp.)

Art.2.

1. Dom jest miejscem  stałego pobytu mieszkańców.
2. Mieszkańcy Domu powinni tworzyć wspólnotę rodzinną, w której obowiązują wzajemny szacunek, poważanie i troska o wspólne sprawy mieszkańców. W ramach tej wspólnoty każdy ma prawo do zachowania swojej intymności i wybrania       własnego sposobu życia nie naruszając praw pozostałych mieszkańców.

Art.3.

Wszyscy mieszkańcy Domu - bez względu na wiek, status rodzinny, majątkowy, wyznanie czy  zasługi oraz wysokość ponoszonych opłat  za pobyt - są równi i mają jednakowe prawa i obowiązki określone w tej Karcie.

Art. 4.

Wykonując swoje prawa, mieszkaniec nie może naruszać praw innych mieszkańców.

Art.5.

Mieszkaniec Domu zachowuje wszystkie uprawnienia, jakie posiadał przed zamieszkaniem w Domu, co oznacza, że okoliczność zamieszkania w Domu nie powoduje żadnych ograniczeń w korzystaniu ze swoich praw poza ograniczeniami wynikającymi z niniejszej Karty.

Prawa mieszkańca Domu

Art.6.

W Domu mają prawo do zamieszkiwania  osoby obojga płci.

Art.7.

Każdy mieszkaniec Domu ma zapewnione :

1. poszanowanie godności osobistej,
2. intymności,
3. prawo do nieskrępowanego życia osobistego o każdym czasie oraz  nienaruszalności tajemnicy spraw prywatnych,
4. poczucie bezpieczeństwa, ochrony dóbr osobistych,
5. niezależność w podejmowaniu decyzji dostosowaną do poziomu własnej sprawności psychicznej i fizycznej,
6. możliwość dokonywania wyboru w sprawach dotyczących życia prywatnego (osobistego),
7. możliwość rozwoju osobowości,
8. swobodny kontakt ze środowiskiem naturalnym.

Art.8.

1. Dom zapewnia każdemu mieszkańcowi opiekę sprawowaną przez kompetentny, profesjonalny  a zarazem wrażliwy na potrzeby mieszkańców personel opiekuńczy.
2. Dom zapewnia każdemu mieszkańcowi możliwość zaspokajania niezbędnych potrzeb bytowych, opiekuńczych, wspomagających, edukacyjnych, społecznych, emocjonalnych, religijnych, kulturowych, politycznych - w takich  granicach, w jakich nie narusza to praw innych.
3. Potrzeby seksualne należą do spraw życia prywatnego (osobistego) każdego mieszkańca w granicach nienaruszania praw innych osób, z zachowaniem zasady intymności.

Art.9.

1. Dom zapewnia  mieszkańcowi pokój jedno, dwu lub trzyosobowy, wyposażony w sprzęty  niezbędne do normalnego życia w warunkach możliwie najbardziej zbliżonych do warunków domowych.
2. Mieszkaniec może też wyposażyć swój pokój mieszkalny we własne meble i inne     przedmioty pod warunkiem, że nie spowoduje to nadmiernego zagęszczenia powierzchni mieszkalnej i nie ograniczy takiego samego prawa współmieszkańca.

Art.10.

1. Pokój mieszkalny jest pomieszczeniem prywatnym zamieszkujących w nim osób. Wejście do niego innych osób jest  możliwe tylko za przyzwoleniem jego mieszkańców albo w przypadkach uzasadnionych (np. bezpieczeństwem,  utrzymaniem czystości), określonych w przepisach szczegółowych (regulaminach, procedurach).
2. Dla zabezpieczenia dostępu do pokoju i znajdujących się tam rzeczy, mieszkaniec pokoju ma prawo otrzymać klucz do pokoju i zamykać go, decyzja o przekazaniu klucza mieszkańcowi uzależniona jest od stanu psychofizycznego         pensjonariusza. Jednak samowolna wymiana zamka w drzwiach pokoju jest niedozwolona. Dom nie ponosi żadnej  odpowiedzialności za skutki, jakie mogą powstawać z powodu samowolnej wymiany zamka.
3. Mieszkaniec Domu może bezpiecznie przechowywać swoje pieniądze i rzeczy wartościowe w depozycie Domu ( sposób przechowywania majątku w depozycie określony jest procedurą ).

Art.11.

W pokojach dwu i trzyosobowych zamieszkują osoby tej samej płci za wyjątkiem małżeństw.

Art.12.

Każdy mieszkaniec ma prawo przebywać w swoim pokoju mieszkalnym o każdym czasie. W szczególności w razie  choroby lub niedyspozycji ma prawo pozostać w swoim pokoju, otrzymać i spożyć w nim posiłek a pokój powinien być  do tego przystosowany.

Art.13.

1. Mieszkańcy mogą zamieniać pokoje tylko za zgodą Dyrekcji i po konsultacji z Samorządem Mieszkańców.
2. Mieszkaniec może zostać przeniesiony do innego pokoju mieszkalnego (również bez  jego zgody) tylko z ważnych powodów, po  wyjaśnieniu wszystkich powodów takiej decyzji oraz po pełnej konsultacji takiego zamiaru z nim i z Samorządem Mieszkańców.

Art.14.

Każdy mieszkaniec bez względu na rodzaj i stopień swojej sprawności może korzystać bez ograniczeń z ogólnie dostępnych pomieszczeń Domu, takich jak : jadalnia, czytelnia, pokój odwiedzin, świetlica, kaplica, pomieszczenia sanitarne, itp. oraz z terenu na wolnym powietrzu należącym do Domu - mieszkaniec ma prawo do opuszczenia budynku samodzielnie po uprzednim zgłoszeniu tego zamiaru pełniącej dyżur pielęgniarce i odnotowanie wyjścia w  zeszycie wyjść.

Art.15.

1. Dom zapewnia każdemu mieszkańcowi całodzienne wyżywienie składające się z pięciu posiłków : śniadania, II śniadanie, obiadu, podwieczorka i kolacji.
2. Mieszkaniec ma możliwość wyboru potraw z uwzględnieniem diety indywidualnej oraz zasad wyznawanej religii (w granicach realnych możliwości) zgłaszając swoje życzenia do planowanych jadłospisów. Planowane jadłospisy uwzględniają gusty mieszkańców, również w żywieniu dietetycznym.
3. Wymienione posiłki wydawane są w godzinach dokładnie ustalonych w przedziale, czasowym- dwóch godzin każdy. W ramach wyznaczonych dla każdego posiłku dwóch godzin, każdy mieszkaniec ma możliwość wyboru czasu  spożywania posiłku.
4. Ogólnym miejscem wydawania i spożywania posiłków jest jadalnia (co nie narusza postanowienia art.12). Z uwzględnieniem warunków lokalowych w jadalni, każdy mieszkaniec ma prawo wyboru miejsca spożycia posiłku oraz towarzystwa, w którym posiłek chce spożyć.

Art.16

Poza wymienionymi pięcioma  posiłkami, w Domu są zawsze dostępne dla mieszkańca napoje i produkty żywnościowe do przygotowania sobie posiłków dodatkowych we własnym zakresie.

Art.17

Mieszkaniec otrzymuje od Domu do własnego użytku środki i przedmioty utrzymania   higieny osobistej.

Art.18.

Mieszkaniec Domu posiada własną odzież. W zależności od bieżących potrzeb  w ramach posiadanych środków Dom sukcesywnie uzupełnia odzież mieszkańca, kierując się w miarę możliwości życzeniami i wyborem mieszkańca.

Art.19.

Mieszkaniec korzysta z usług Domu :

1. w zakresie prania i prasowania bielizny osobistej i odzieży (z wyjątkiem prania chemicznego),
2. w zakresie naprawy odzieży i cerowania,
3. fryzjerskich - mycie głowy, czesanie, ( strzyżenie, trwała ondulacja i farbowanie, i inne z własnych środków),
4. sprzątanie (w zakresie wynikającym z indywidualnych  uzgodnień dotyczących porządków),

Art.20.

Mieszkaniec może uczestniczyć w każdej imprezie i wycieczce organizowanej przez Dom, po pokryciu przez siebie wymaganych kosztów także własnego ubezpieczenia.

Art.21.

Mieszkaniec ma prawo do korzystania z przysługujących mu na podstawie odrębnych przepisów świadczeń zdrowotnych – ma zapewniony kontakt:        

1. z lekarzem rodzinnym,
2. z lekarzem specjalistą - po skierowaniu do niego przez lekarza rodzinnego,
3. z lekarzem specjalistą do którego nie są wymagane skierowania.
4. ma zapewnioną pomoc pielęgniarską w zakresie: zażywania przepisanych lub zleconych przez lekarza leków i środków farmaceutycznych, łącznie z ich podawaniem, (zgodnie z procedurą) - wykonywania przez pielęgniarkę bądź opiekunkę przepisanych zabiegów pielęgniarsko -  medycznych i wszelkiej innej opieki dostosowanej do stanu zdrowia.

Art.22.

 W zależności od rodzaju schorzenia i swojej sprawności mieszkaniec posiada do własnego użytku odpowiedni sprzęt  pomocniczy (np. ortopedyczny) i urządzenia ułatwiające samoobsługę.

Art.23.

 Stosownie do diagnozy i wskazań lekarza, Dom zapewnia dostępność terapii indywidualnej i grupowej oraz do  rehabilitacji i gimnastyki usprawniającej lub podtrzymującej kondycję.

Art.24.

Mieszkaniec ma prawo do możliwie wszechstronnej pomocy ze strony pracowników Domu (w dotyczącej  zaspokajania potrzeb socjalno - bytowych ).

Art.25.

Na podstawie posiadanych informacji, mieszkaniec ma prawo do:

1. dokonania wyboru metod i rodzaju pomocy, opieki - dostępnych na terenie Domu z uwzględnieniem stanu zdrowia i możliwości samoobsługi .
2. dostępu do pełnej informacji o stanie zdrowia
3. możliwości wyrażania zgody na określone świadczenie medyczne proponowane przez lekarza
4. możliwości zwrócenia się do lekarza rodzinnego z prośbą o konsultację
5. ochrony intymności, poszanowania godności podczas udzielania świadczeń medycznych na terenie Domu
6. korzystania z pogotowia ratunkowego 

Art.26.

     Każdy mieszkaniec Domu ma prawo do wyboru spośród pracowników działu merytorycznego tzw. pracownika  pierwszego kontaktu, do którego może zawsze zwracać się ze wszystkimi  swoimi potrzebami i problemami. W razie uzasadnionego żądania mieszkańca  kierownictwo Domu może zmienić pracownika pierwszego kontaktu.

Art.27.

W sprawowanie opieki mogą być włączone rodziny i inne osoby ze środowiska (wolontariat).

Art.28.

 Wszystkie świadczenia Domu na rzecz mieszkańca określone w tej Karcie są nieodpłatne, chyba że co innego wynika z rodzaju czy charakteru świadczenia albo sprawa odpłatności została  wyraźnie zaznaczona.

Art.29.

 Mieszkaniec Domu ma prawo do pełnej informacji o usługach dostępnych na terenie Domu, o organizacji życia w Domu, o sprawach finansowych związanych z jego pobytem w Domu, o swoich prawach i obowiązujących w tej mierze  przepisach

Art.30.

Mieszkaniec Domu samodzielnie zarządza własnymi środkami finansowymi, bądź wyznacza osobę za to odpowiedzialną ( zgodnie z procedurą ) a w razie potrzeby ma dostęp do bezstronnej i fachowej porady.

Art.31.

Mieszkaniec samodzielnie decyduje o:

1. o wyborze trybu swojego życia (tj. o swoich zajęciach i sposobach spędzania czasu),
2. o wyborze pory i miejsca spożywania posiłku - w ramach ustalonego regulaminowego porządku,
3. o wyborze pory i formy swojego wypoczynku np. położeniu się do łóżka,
4. o paleniu lub niepaleniu tytoniu, z tym że palenie może odbywać się tylko w miejscach do tego wyznaczonych.

Art.32

Mieszkaniec ma prawo do spożywania niskoprocentowego alkoholu w niewielkich ilościach na własne ryzyko i tylko we własnym pokoju za zgodą współmieszkańca. Spożywanie alkoholu nie może zakłócać spokoju innym mieszkańcom ani też powodować dezorganizacji życia mieszkańców Domu  (zgodnie z procedurą).

Art.33.

Mieszkaniec podejmuje samodzielnie decyzje o podjęciu leczenia, chyba że jest to utrudnione z powodu jego  niepełnosprawności lub mogłoby zagrozić zdrowiu innych.

Art.34.

1. Mieszkańcy Domu mają prawo do nieograniczonych kontaktów towarzyskich między    sobą, do spotkań z rodziną i  znajomymi z możliwością wykorzystania do tego celu pokoju gościnnego lub własnego ( zgodnie z procedurą ). 
2. Zapewniona jest także możliwość prowadzenia rozmów prywatnych na osobności.

Art.35.

1. Mieszkaniec ma prawo swobodnego poruszania się poza terenem Domu o ile pozwala na to jego stan sprawności fizycznej i psychicznej i nie zagraża jego bezpieczeństwu.
2. Za zgodą Dyrektora Domu mieszkaniec ma prawo do otrzymania urlopu i spędzić go poza Domem. Zgoda uzależniona  jest wyłącznie od stanu zdrowia psychofizycznego mieszkańca (mieszkaniec nie ponosi opłaty za pobyt w Domu Pomocy Społecznej w okresie nieobecności nie przekraczającej 21 dni w roku kalendarzowym) - zgodnie z art. 63 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. 2021.poz. 2268).

Art.36.

1. Mieszkańcy mają możliwość rozmawiania o swoich sprawach poufnie między sobą oraz z pracownikami Domu. 
2. Mieszkaniec ma prawo do ochrony swoich danych osobowych zgodnie z ustawą z dnia 10 maja 2018 r.o ochronie danych osobowych  (Dz.U.1019.0.1781) a także tych zawartych w dokumentacji medycznej znajdujących się na terenie Domu

Art.37.

W Domu przestrzegana jest tajemnica korespondencji mieszkańca.

Art.38.

1. W miarę swoich możliwości i zdolności mieszkaniec ma prawo aktywnie uczestniczyć w życiu społecznym i  kulturalnym na terenie Domu np. brać udział w organizowaniu imprez kulturalnych, być uczestnikiem tych imprez, uczestniczyć w Samorządzie Mieszkańców itp.
2. Na swoje życzenie lub za zgodą Dyrekcji i o ile stan zdrowia na to pozwala, mieszkaniec może być włączony do  łatwych prac pomocniczych na terenie Domu.

Art.39.

1. Mieszkaniec Domu ma prawo do własnego poglądu, praktyk religijnych w tym do uczestniczenia w obrzędach religijnych  na terenie Domu i do posługi kapłańskiej zgodnie z wyznawaną wiarą.
2. Mieszkaniec Domu ma również prawo do niezależności swoich poglądów w każdej innej dziedzinie życia (np. politycznej, kulturalnej itp.) i swobodnego ich wyrażania w kulturalnej formie ( nieobrażania innych ) w zakresie niekolidującym z powszechnie obowiązującymi przepisami (np. zakaz głoszenia haseł faszystowskich, szerzenia nietolerancji, pogardy dla innych wyznań, ras czy narodów).

Art.40.

Dom zapewnia godne umieranie i godny pochówek według obrządku religii wyznawanej przez zmarłego mieszkańca.

Art.41.

1. Mieszkańcowi Domu przysługuje prawo składania wniosków, skarg i zażaleń we wszystkich sprawach. Wnioski, skargi i zażalenia można składać do przedstawicieli Samorządu Mieszkańców, do Dyrektora Domu, a poza tym do wszystkich władz, urzędów i instytucji.
2. W postępowaniu przed władzami, urzędami i instytucjami, mieszkańcowi przysługuje prawo bycia reprezentowanym  (zastępowanym) przez wybraną przez siebie osobę (jeżeli wyrazi na to zgodę ) zgodnie z obowiązującymi w tej  mierze przepisami.

Art.42.

1. W Domu działa Samorząd Mieszkańców, który reprezentuje wszystkich mieszkańców wobec kierownictwa,  współpracuje z kierownictwem Domu we wszystkich sprawach dotyczących mieszkańców rozpatruje wspólnie z  kierownictwem sprawy naruszania przepisów i zasad współżycia społecznego przez mieszkańców Domu.
2. Samorząd Mieszkańców ma prawo występowania do kierownictwa Domu z wnioskami we wszystkich sprawach oraz  do  pełnej informacji o podjętych ustaleniach.
3. Organizacja życia codziennego mieszkańców jest ustalana przez kierownictwo Domu  w porozumieniu z  Samorządem Mieszkańców.

Art.43.

  Samorząd Mieszkańców w ilości 3 osób jest wybierany spośród mieszkańców przez wszystkich mieszkańców w wyborach równych, jawnych, bezpośrednich. W porozumieniu z Dyrektorem Domu - Samorząd ustala swoją organizację, kadencję, tryb swojego działania oraz może określić szczegółowy zakres swojego działania.

Obowiązki mieszkańca Domu

Art.47.

1. Mieszkaniec Domu powinien przestrzegać obowiązujących przepisów oraz zasad współżycia społecznego w kontaktach  z innymi mieszkankami i pracownikami Domu  (uprzejmość, życzliwość itp.).
2. W miarę swoich możliwości mieszkaniec Domu może pomagać słabszym współmieszkańcom.

Art.48.

1. Mieszkaniec Domu zobowiązany jest szanować mienie Domu ( wyposażenie i sprzęty).
2. Mieszkaniec Domu zobowiązany jest oszczędnie używać energii elektrycznej , gazu , wody, środków czystości .
3. Mieszkaniec Domu zobowiązany jest ponosić koszty na wyposażenie i usługi ponad standardowe.

Art.49.

Mieszkaniec Domu obowiązany jest pokryć koszty naprawienia szkód, które wyrządził z własnej winy Domowi, innemu mieszkańcowi lub personelowi.

Art.50.

1. Mieszkaniec Domu obowiązany jest poddać się badaniom lekarskim doraźnym na obecność chorób zakaźnych.
2. Mieszkaniec Domu zobowiązany jest do przestrzegania zasad higieny osobistej, dbania o swój wygląd zewnętrzny, a jeżeli sam nie jest w stanie wykonać niezbędnych zabiegów higienicznych, winien skorzystać z proponowanych mu form pomocy.

Art.51.

W miarę możliwości i potrzeb mieszkaniec aktywnie uczestniczy w realizacji indywidualnego planu wspierania, pamiętając o tym, że własna aktywność i ruch najlepiej pomagają w utrzymaniu zdrowia.

Art. 52

Mieszkaniec ma obowiązek dokonać terminowej opłaty za pobyt w Domu, ustalonej zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Art. 53

Mieszkaniec powinien poddawać się okresowym badaniom lekarskim oraz badaniom wynikającym z leczenia jego choroby.

Art. 54

Mieszkaniec ma obowiązek posiadać własny dokument tożsamości.

Kierownictwo Domu może przejąć dokument tożsamości mieszkańca - jeśli jego stan psychiczny to uzasadnia - celem zabezpieczenia tegoż dokumentu przed utraceniem lub zniszczeniem. Mieszkaniec używa wówczas tegoż dokumentu jedynie w uzasadnionej potrzebie (np. podróż, załatwienie spraw urzędowych).

Przewodniczący Samorządu Mieszkańców

Dyrektor Domu Pomocy Społecznej